آشنایی با مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران 15
پیش گفتار 17
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – ویژگی ها 18
هدف و دامنه کاربرد 18
مراجع الزامی 18
تعاریف و اصطلاحات 21
نقیصه 21
رفتار چقرمه 21
رفتار شکننده 21
قطر خارجی اسمی ، dn 22
قطر خارجی متوسط 22
حداقل قطر خارجی متوسط 22
ضخامت جداره در هر نقطه
،
22
دو پهنی 22
ضخامت جداره در هر نقطه ، 24
حداقل ضخامت جداره، 23
حداکثر ضخامت جداره، 23
ضخامت متوسط جداره، 23
ضخامت اسمی جداره 23
حداکثر فشار کاری مجاز 23
فشار اسمی، PN 23
حد پایین اطمینان 23
حداقل استحکام موردنیاز MRS 24
ضریب طراحی C 24
نسبت ابعاد استانداردSDR 24
تنش هیدرواستاتیک 25
مواد اولیه 25
ویژگی های مواد اولیه 25
دسته بندی مواد اولیه 25
وضعیت ظاهری 26
ابعاد و رواداری ابعاد لوله 27
رواداری ابعاد 27
طول لوله 27
جدول 28
درصد پراکنش و توازیع دوده در لوله 33
فشار کاری مجاز در دماهای مختلف 33
آزمون فشارترکیدگی 34
تجدید نظر 34
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی مواداولیه 35
مورد استفاده ویژگی ها
پیش گفتار 35
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی مواداولیه 36
مورد استفاده ویژگی ها
هدف و دامنه کاربرد 36
مراجع الزامی 36
اصطلاحات و تعاریف 38
مواد پلی اتیلنی 38
دوده 38
مقومت هیدواستاتیک دراز مدت در 20 درجه سلسیوس 39
حد پایین اطمینان در 20 درجه سلسیوس 39
حداقل استحکام مورد نیاز 39
ضریب طراحی 39
تنش طراحی 40
دسته بندی 40
جدول 41
ویژگی های مواد اولیه 42
چگالی 42
نرخ جریان مذاب 43
درصد پراکندگی و توزیع دوده 44
درصد وزنی 44
پراکندگی دوده 44
توزیع دوده 44
مقاومت در برابر رشد ترک ناشی از ترکیب تنش و عوامل محیطی 44
پایداری حرارتی 45
پیش گفتار 46
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – اندازه گیری 47
ابعاد- روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 47
مراجع الزامی 49
اصطلاحات و تعاریف 47
کلیات 48
تهیه نمونه ها 48
شرایط تثبیت آزمونه 48
اندازه گیری ضخامت دیواره 48
وسیله اندازه گیری 48
روش اندازه گیری 48
محاسبات 48
اندازه گیری قطر متوسط خارجی (dm) 49
وسیله اندازه گیری 49
روش اندازه گیری 49
اندازه گیری دو پهنی 50
وسیله اندازه گیری 50
روش کار 50
اندازه گیری طول لوله 52
وسیله اندازه گیری 50
روش اندازه گیری 50
گزارش نتایج 51
گزارش آزمون 51
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – اندازه گیری 52
مقدار دوده - روش آزمون
پیش گفتار 52
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – اندازه گیری 53
مقدار دوده - روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 53
مراجع الزامی 53
وسایل مورد نیاز 54
کوره الکتریکی 54
در پوش 54
ظرف احتراق 54
ترموکوپل آهن – کنستانتین 54
جریان سنج 55
تله 55
لوله خشک کن 55
دسیگاتور 55
چراغ بونسن 55
ترازوی آنالیتیک دقیق کالیبره شده 55
معرفهای شیمیایی ومواد لازم 55
روش آزمون 56
اندازه گیری مقدار خاکستر 57
محاسبات 58
پیش گفتار 59
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – اندازه گیری 60
بازگشت حرارتی – روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 60
مراجع الزامی 60
اصطلاحات و تعاریف 61
اندازه گیری بازگشت ناشی از حرارت در جهت طول در گرمخانه مجهز به فن 61
وسایل مورد نیاز 62
آزمونه ها 62
آماده سازی 62
روش آزمون 62
اندازه گیری بازگشت ناشی از حرارت در جهت طول در گرمخانه مجهز به فن 62
وسایل مورد نیاز 62
آزمونه ها 63
آماده سازی 63
روش آزمون 63
بیان نتایج 64
گزارش آزمون 64
پیش گفتار 66
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – ارزیابی 67
مقاومت و رفتارترکیدگی لوله ها در برابر فشار داخلی – روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 67
مراجع الزامی 67
اصطلاحات و تعاریف 68
اساس آزمون 68
شرایط و عوامل مؤثر در آزمون 69
وسایل 70
درپوشهای انتهایی 70
پایه یا آویز 71
مخزن 71
وسیله ایجاد فشار 72
دماسنج 72
زمان سنج 72
ضخامت سنج 73
وسیله اندازه گیری قطری متوسط خارجی 73
تهیه آزمونه ها 73
نمونه برداری 73
طول آزاد آزمونه ها(10) 73
تعداد آزمونه ها 74
کالیبراسیون دستگاه و محاسبه فشار آزمون 74
کالیبراسیون دستگاه 74
محاسبه فشار آزمون 74
آماده سازی آزمونه ها 74
روش کار 75
گزارش آزمون 76
آبرسانی – اندازه گیری چگالی لوله و پلاستیک گرما نرم – روش آزمون 78
پیش گفتار 78
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی 79
هدف و دامنه کاربرد 79
هدف ازتدوین این استاندارد 79
چگالی وچگالی نسبی 80
چگالی پلاستیکها به روش تهیه آزمونه ها بستگی دارد 80
مراجع الزامی 80
اصطلاحات و تعاریف 81
چگالی Pt 81
چگالی نسبی 81
جدول 82
تعداد آزمونه 82
آماده سازی آزمونه 82
روش های آزمون 83
روش الف 83
روش ب 86
روش ج 87
روش د 90
گزارش آزمون 96
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – بررسی 97
چگونگی پراکنش دوده – روش آزمون
پیش گفتار 97
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – بررسی 98
چگونگی پراکنش دوده – روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 98
وسایل مورد نیاز 98
بیان نتایج 98
روش کار 98
روش الف 99
روش ب 100
گزارش آزمون 100
پیش گفتار 101
پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی – مقاومت 102
در برابر رشد ترک ناشی از ترکیب تنش و عوامل محیطی – روش آزمون
هدف و دامنه کاربرد 102
مراجع الزامی 102
اصطلاحات و تعاریف 103
اهمیت آزمون 104
وسایل مورد نیاز آزمون 104
قالب 104
دستگاه شیارزن 105
نگهدارنده آزمونه 105
لوله آزمایش 105
حمام با دمای ثابت 105
ورق آلومینیوم 105
چوب پنبه 105
سینی 105
زار انتقال 106
گیره
106
مواد لازم 106
تهیه آزمونه 106
روش آزمون 107
گزارش آزمون 108
جدول 109
منابع 110
آشنایی با موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون ، تنها مرجع رسمی
کشور است که عهده دار وظیفه تعیین ، تدوین و نشر استاندارد های ملی (رسمی )
میباشد.
تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از
کارشناسان موسسه ، صاحبنظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی ، تولیدی و
اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت میگیرد . سعی بر این است که استاندارد
های ملی ، شرایط تولیدی ، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه
صاحبان حق و نفع شامل : تولید کنندگان ، مصرف کنندگان ، بازرگانان ، مراکز
علمی و تخصصی نهادها و سازمانهای دولتی باشد . پیش نویس استانداردهای ملی
جهت نظر خواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می
شود و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط باآن رشته طرح و
در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی )چاپ و منتشر می شود .
پیش نویس استانداردهایی که توسط موسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و
با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح وبررسی در کمیته ملی
مربوط و در صورت تصویب ،به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشر می گردد . بدین
ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد مندرج در استاندارد
ملی شماره ((ه)) تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط موسسه تشکیل می گردد
به تصویب رسیده باشد .
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین اللملی
استاندارد میباشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی و
نیازمندیهای خاص کشور ، ازآخرین پیشرفتهای علمی ، فنی و صنعتی جهان و
استانداردهای بین اللملی استفاده می نماید .
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش
بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان ، حفظ سلامت و ایمنی
فردی عمومی ، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و
اقتصادی ، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد
اجباری نماید . موسسه می تواند به منظورحفظ بازارهای بین المللی برای
محصولات کشور ، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری
نماید .
همچنین بمنظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و
موسسات فعال در زمینه مشاوره ، آموزش، بازرسی ، ممیزی و گواهی کنندگان
سیستمهای مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی ، آزمایشگاهها و کالیبره
کنندگان وسایل سنجش ، موسسه استاندارد اینگونه سازمانها و موسسات را بر
اساس ضوابط نظام تایید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت
احراز شرایط لازم ، گواهینامه تایید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد
آنها نظارت می نماید . ترویج سیستم بین المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل
سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح
استانداردهای ملی از دیگر وظایف این موسسه می باشد .
پیش گفتار :
استاندارد " پلاستیک ها – لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی
–ویژگی ها" نخستین بار در سال 1353 تهیه شد . این استاندارد براساس
پیشنهادهای رسیده و بررسی و تایید کمیسیون های مربوط برای دومین بار مورد
تجدید نظر قرار گرفت و در سیصد و پنجمین جلسه کمیته ملی استاندارد شیمیایی و
پلیمر مورخ 26/12/82 تصویب شد . اینک این استاندارد به استناد بند یک
ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود .برای حفظ
همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع ، علوم
و خدمات ، استاندارد های ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر
گونه پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استاندارد ارائه شود ، در تجدید
نظر بعدی مورد توجه قرارخواهد گرفت . بنابراین برای مراجعه به استانداردهای
ملی ایران باید همواره ازآخرین تجدیدنظر آنها استفاده کرد.
درتهیه و تجدید نظر این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط
موجود و نیازهای جامعه ، در حد امکان بین این استاندارد و استانداردهای بین
المللی و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
پلاستیک ها لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- ویژگی ها
1-هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین خصوصیات موردنیاز لوله های ساخته شده
از پلی اتیلن(PE) است که برای انتقال آب در زیر یا بر روی سطح زمین و
همچنین در داخل یا خارج ساختمانها کاربرد دارد.
این استاندارد برای لوله های فشار اسمی از 2/3 تا 20 بارو قطر خارجی
اسمی 16 تا1600 میلی متراست که برای آبرسانی تحت فشار در محدوده دمایی بین
صفر تا 70 درجه سلسیوس به کار می رود.
2-مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها
ارجاع داده شده است.بدین ترتیب آن مقررات، جزئی از این استاندارد محسوب می
شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و/ یا تجدید نظر، اصلاحیه ها وتجدید
نظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. معهذا بهتر است که کاربران ذینفع این
استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها وتجدید نظرهای مدارک الزامی زیر
را مورد بررسی قرار دهند.در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر،
آخرین چاپ و/ یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مرجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:
2-1-استاندارد ملی ایران 1-7175 : سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری ابعاد- روش آزمون
2-2-استاندارد ملی ایران 2-7175 : سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی
اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری مقدار دوده- روش آزمون
2-3-استاندارد ملی ایران3-7175 : سال1383 پلاستیک ها- لوله های پلی
اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- اندازه گیری بازگشت حرارتی- روش آزمون
2-4-استاندارد ملی ایران 4-7175 :سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی
اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- ارزیابی مقاومت و رفتار ترکیدگی لوله ها
در برابر فشار داخلی- روش آزمون
2-5-استاندارد ملی ایران 6-7175 : سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی
اتیلنی مورد استفاده درآبرسانی- بررسی چگونگی پراکنش دوده – روش آزمون
2-6-استاندارد ملی ایران7-7175 : سال 1383 پلاستیک ها-لوله های پلی
اتیلن مورداستفاده در آبرسانی –اندازه گیری نرخ جریان مذاب- روش آزمون
2-7-استاندارد ملی ایران 8-7175 : سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی-پایداری حرارتی- روش آزمون
2-8-استاندارد ملی ایران 7174 : سال 1383 پلاستیک ها- لوله های پلی اتیلنی مورد استفاده در آبرسانی- مواد اولیه مورد مصرف-ویژگی ها
2-9 ISO 161-1 :1996, Thermoplastics pipes for the converyance of
fluids Nominal outside diameters and nominal pressures –Part 1: Metric
Series
2-10 ISO 12162 : 1995 Thermoplastics materials for pipes and fitting
for pressure applications –Classification and designation –Overall
service (design) coefficient
2-11 ASTM D 1599 :1995 .Standard Test Method for Short-Tome Hydraulic Failure Pressure of Plastic Pipe, Tubing and Fittings.
2-12ASTM F771: 1995 ,Secifications for Polyethylene (PE) Thermoplastic High-pressure Irrigation Pipeline Systems
2-13 BS 6437; 1984 Biritish Standard Specification for Polyethylene (type 50)in metric diameters for general purposes.
2-14 BS 6730: 1986, Biritish Standard Specification for Black
Polyethylene pipes up to nominal size 63 for above ground use for cold
potable water.
2-15BS 6920:1996, Suitablility of non-metallic products for use in
contact with water intended for human consumption with regard to their
effect on the quality of the water Part2 : Methods of test Section 2.3
Appearance of water.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون ، تنها مرجع رسمی
کشور است که عهده دار وظیفه تعیین ، تدوین و نشر استاندارد های ملی (رسمی )
میباشد.
تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از
کارشناسان موسسه ، صاحبنظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی ، تولیدی و
اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت میگیرد . سعی بر این است که استاندارد
های ملی ، شرایط تولیدی ، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه
صاحبان حق و نفع شامل : تولید کنندگان ، مصرف کنندگان ، بازرگانان ، مراکز
علمی و تخصصی نهادها و سازمانهای دولتی باشد . پیش نویس استانداردهای ملی
جهت نظر خواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می
شود و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط باآن رشته طرح و
در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی )چاپ و منتشر می شود .
